standaard brief

Dienst Water en Milieu

 

Pythagoraslaan 101

Postb

 
 

 

 

 


 

Aan de bewoners van dit adres

 

Datum

14 september 2006

Sector

V&H/Ketenbeheer

Nummer

2006WEM003863

Referentie

M. Heil

Uw brief van

 

Doorkiesnummer

030-2582655

Uw nummer

 

Faxnummer

030-2583106

Bijlage

1

E-mailadres

Menno.Heil@provincie-utrecht.nl

 

 

Onderwerp

IJzerrijk (grond)water Zevenhuizerstraat Bunschoten

 

 

 

Geachte bewoner(s) van dit adres,

 

De afgelopen tijd is het geel/oranjegekleurde grondwater in uw omgeving veel in het nieuws geweest. Mogelijk heeft u daar vragen over. Met deze brief willen wij u informeren.

 

Welke instanties zijn er betrokken?

De volgende instanties vinden het belangrijk dat u de juiste informatie krijgt:

- Waterschap Vallei & Eem: Het waterschap is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het oppervlaktewater. Voor de stortplaats Smink heeft het Waterschap een vergunning verleend.

- Gemeente Bunschoten: De gemeente Bunschoten is verantwoordelijk voor het algemene welzijn van de burgers in haar grondgebied.

- Gemeente Amersfoort: De Gemeente Amersfoort is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de bodem en het grondwater in haar grondgebied. De gemeente heeft dit uitbesteed aan Gewest Eemland.

- Provincie Utrecht: De Provincie Utrecht is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de bodem en het grondwater in de gemeente Bunschoten. Tevens is de provincie verantwoordelijk voor de hoeveelheid grondwater die opgepompt wordt. Ook heeft de provincie Utrecht de vergunning in het kader van de Wet milieubeheer verleend aan het bedrijf Smink Afvalverwerking B.V. (hierna te noemen Smink). Zij ziet ook toe op de naleving van deze vergunning door het bedrijf Smink.

 


Welke onderzoeken zijn uitgevoerd en welke resultaten zijn er?

Naar aanleiding van de meldingen over geel/oranje gekleurd grondwater is onderzoek uitgevoerd. Op 21 juli 2006 is opgepompt grondwater bij Zevenhuizerstraat 150 en 164 te Bunschoten bemonsterd. Bij huisnummer 164 was het grondwater oranje gekleurd, terwijl dit bij huisnummer 150 helder van kleur was. Deze monsters zijn geanalyseerd. De analyseresultaten zijn opgenomen in bijlage 1 bij deze brief. De analyseresultaten van het bemonsterde grondwater zijn voorgelegd aan de bodemdeskundigen van het gewest Eemland en de provincie Utrecht, de deskundigen van Waterschap Vallei & Eem en een deskundige van de GGD.

Zij zijn tot de conclusie gekomen dat de oranje kleur van het grondwater wordt veroorzaakt door het ijzer dat in het grondwater aanwezig is. Voor de stoffen nikkel en arseen wordt voor huisnummer 164 de zogenaamde streefwaarde van de Wet bodembescherming overschreden, maar niet de zogenaamde tussenwaarde en interventiewaarde. Dat betekent dat de overschrijding zo beperkt is dat nader onderzoek overbodig is. Er zit vooral veel ijzer in het grondwater. Omdat het een onschadelijke stof is, zijn hiervoor geen normen vastgesteld.

Mede gelet op de conclusies van de GGD is er geen aanleiding om maatregelen te nemen. Ook is een nader onderzoek naar de bodemkwaliteit niet noodzakelijk.

De conclusie van de GGD staat verderop in de brief beschreven.

 

Ook is er op 9 augustus 2006 een buurtonderzoek uitgevoerd om te onderzoeken bij welke bewoners het oranje grondwater wordt opgepompt. Hieruit wordt geconcludeerd dat op dat moment alleen bij huisnummer 164 oranje grondwater werd opgepompt. Tevens is bij huisnummer 269 geel grondwater opgepompt. Bij de overige pompen in de Zevenhuizerstraat werd kleurloos water opgepompt. De situatie verschilt dus van plek tot plek.

 

Zijn er gezondheidsrisico’s voor mensen? En voor dieren?

De GGD heeft de analyseresultaten van het bemonsterde grondwater beoordeeld. Zij concluderen, dat er geen gevaar is voor de gezondheid van de mens. Via bewoners aan de Zevenhuizerstraat is ook de Gezondheidsdienst voor Dieren om een reactie gevraagd. De Gezondheidsdienst voor dieren concludeert dat de dieren niet van het grondwater bij huisnummer 164 moeten drinken vanwege het gehalte aan ammonium en ijzer in het grondwater. Ammonium is een stikstofverbinding uit onder andere dierlijke mest en kunstmest.

De dieren kunnen bij veel drinken problemen met de gezondheid krijgen. Bovendien heeft het (grond)water met zoveel ammonium en ijzer een afwijkende smaak. Het consumeren van het vlees en de melk van de koeien, die veel (grond)water hebben gedronken (kwaliteit zoals bij huisnummer 164), is niet schadelijk voor de mens.

Verder adviseert de Gezondheidsdienst voor Dieren om de gewassen niet te besproeien met het grondwater bij huisnummer 164, omdat dit de groei van de gewassen tegen houdt. Door het besproeien met veel ijzerhoudend water ontstaat er een bruine aanslag op het blad waardoor de groei van de plant achterblijft. Overigens zijn de gewassen, na goed wassen, wel geschikt voor consumptie.

 

Wat is de oorzaak van aanwezigheid van ijzer?

De verklaring voor het vrijkomen van ijzer is te vinden in de extreme droogte in de maanden juni en juli waardoor de grondwaterstand sterk gedaald is. Hierdoor is veel van het van nature aanwezige ijzer in de (droge) slootbodems en grond geoxideerd. Dit ijzer is door de sterke regenval vanuit de grond en de slootbodems in oplossing gekomen hetgeen de verklaring is van de verkleuring van het betreffende water. In dit verband past de constatering dat de kleur van het grondwater en in de sloten inmiddels, na de natte maand augustus, veel lichter is geworden. Van het oppervlaktewater zijn monsters genomen en daar lag het ijzergehalte beneden de 5 mg ijzer per liter. Van het grondwater zijn recent monsters genomen. Helaas zijn hiervan nog geen analyses voorhanden. We verwachten geen bijzonderheden, maar mochten die er wel zijn, dan zullen wij u hierover informeren. 

 

Is de oude stort ‘De Lindeboom’ bij Smink de veroorzaker?

Nee. Hoewel deze stort niet is voorzien van een damwand en/of een onderafdichting is dit niet de veroorzaker van de aanwezigheid van ijzer, nikkel en arseen bij u in de omgeving. Deze stoffen komen van nature voor in de bodem, zoals op zoveel plaatsen in Nederland.

Het grondwater in de polder stroomt langzaam van zuid naar noord. De stoffen ijzer, nikkel en arseen zijn ook in het grondwater ten zuiden (stroomopwaarts) en in Vathorst en in Nieuwland geconstateerd. Er is dus geen relatie met de voormalige stortplaats de Lindeboom.

 

De bodem onder de Lindeboom is wel verontreinigd met andere stoffen. Dat staat in een besluit van de Wet bodembescherming van 5 december 1997. Hierin wordt geconcludeerd dat de bodem ernstig is verontreinigd, maar dat de sanering daarvan niet spoedeisend is. Er zijn geen risico’s voor de volksgezondheid en het ecosysteem te verwachten. De aangetroffen verontreiniging verspreidt zich niet of nauwelijks; het gaat om hooguit tientallen meters. In een onderzoek van 2001 wordt dit bevestigd.

 

Is de huidige stortplaats van Smink de veroorzaker?

Nee. Om dezelfde redenen als hierboven kan ook de huidige stortplaats niet de veroorzaker van de aanwezigheid van ijzer, nikkel en arseen zijn. Het afvalwater van de stort (percolaat) bevat nauwelijks ijzer en wordt bovendien opgevangen, opgepompt en gezuiverd.

 

Volgens krantenberichten vertoont de damwand gebreken en zitten er scheurtjes in de onderafdichting. Dat zijn toch voldoende argumenten om aan te nemen dat hierdoor de omgeving wordt vervuild?

Nee. Ook voordat de damwand is aangelegd was er geen sprake van verontreiniging van de omgeving. De damwand is een extra maatregel.

De damwand vormt samen met een kleilaag in de bodem een bak. Grondwater in de bak kan in principe niet naar de omgeving stromen. Bovendien kan Smink makkelijker het grondwaterpeil in de bak  beheersen. Door het oppompen van het grondwater in de bak zorgt Smink dat het grondwater in de bak tien centimeter lager is dan het grondwaterpeil buiten de bak. Naast de damwand is dit dus de tweede maatregel om ervoor te zorgen dat het grondwater onder de stort zich niet naar de omgeving kan verspreiden. Bij eventuele scheurtjes zullen de verontreinigingen zich binnen de bak blijven.

 

De damwand is volgens de geldende normen aangelegd. Externe deskundigen hebben hierop toegezien. Er zijn geen scheurtjes en/of lekkages in de damwand. Het beheersen van de grondwaterstand in de bak is een ingewikkeld proces. In 2005 is geconstateerd dat op twee plaatsen aan de noordzijde van de stort het grondwater in de bak hoger stond dan buiten de bak. Daarom zijn er met Smink afspraken gemaakt om het grondwaterpeil in de bak te herstellen. Hiervoor heeft Smink een extra onttrekkingsdrain aangelegd.

In een rapportage staat dat er in 1997 in een folie scheurtjes zijn geconstateerd. Nog voordat er afval op de folie in het betreffende compartiment is gestort zijn de scheurtjes gerepareerd.

Kortom de damwand vertoont geen gebreken en de scheurtjes in de folie zijn gerepareerd. Er is geen enkele aanleiding om aan te nemen dat de omgeving verontreinigd is door activiteiten van Smink.

 

Smink voert zelf de controles van het grondwaterpeil uit. Is dit geen risico?

Alle bedrijven met een milieuvergunning moeten regelmatig rapportages opstellen. Wij controleren deze rapportages op volledigheid en juistheid. Omdat Smink het grondwaterpeil moet beheersen, moet Smink ook zelf de controles uitvoeren. Smink is verplicht om jaarlijks aan ons te rapporteren over het voorgaande jaar. Op deze manier houden wij toezicht op het bedrijf.

Het is dus geen risico dat Smink zelfstandig de controles van het grondwaterpeil uitvoert.

 

 

Kunnen wij een verzoek om inzage van rapportage indienen? Ik heb begrepen dat documenten van Smink geheim zijn.

Smink moet volgens de vergunningen een heleboel documenten opstellen. Gegevens die concurrentie-gevoelig zijn, zijn niet openbaar. Technische rapporten zijn niet per definitie geheim. Het is in echter niet gebruikelijk dat wij deze documenten direct naar u toesturen. U kunt wel bij ons een verzoek doen om inzage van de documenten. Hiervoor kunt u contact opnemen met onderstaand telefoonnummer.

 

Tot slot

Het is mogelijk dat u na het lezen van deze brief nog vragen heeft of dat u een verzoek heeft om bepaalde rapportages in te zien. Hiervoor kunt u contact opnemen met de heer Heil van de sector V&H/Ketenbeheer van de provincie Utrecht. Hij is telefonisch bereikbaar onder nummer 030-2582655.

 

De inhoud van deze brief is afgestemd met Waterschap Vallei & Eem, de Gemeente Bunschoten en de Gemeente Amersfoort.

 

 

Hoogachtend,

gedeputeerde staten van Utrecht,

namens hen,

 

 

 

ing. G.C.M. Nortier  

hoofd sector V&H/Ketenbeheer a.i.

   

N.B.:    Deze brief is geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht waartegen bezwaar kan worden gemaakt.